Wzniesienia stromo opadają od strony południowej do Kotliny Sandomierskiej - tu na płaskich, nieurodzajnych terenach rozciągają się ogromne lasy Puszczy Solskiej.

Od Zachodu wyraźnie dzieli się na Roztocze Zachodnie, Środkowe i Południowe (Wschodnie). Najbardziej atrakcyjne jest Roztocze Środkowe - również najlepiej przygotowane do obsługi ruchu turystycznego. kolei Roztocze Wschodnie jest i najwyższe i najsłabiej dostępne (rzadkie i słabe drogi) i ma najsłabsza infrastrukturę. (częściowo leży już poza granicami województwa i kraju). To najdziksza część Roztocza. O ile Roztocze Środkowe to dobre miejsce dla rodziny z dziećmi o tyle roztocze wschodnie to już prawie "Bieszczady w wersji mini".

Na terenie Roztocza Środkowego leży jeden z dwóch parków narodowych Lubelszczyzny: Roztoczański Park Narodowy - 85 kilometrów kwadratowych, w zdecydowanej większości porośniętych wartościowym lasem (m in  wyżynny bór jodłowy i buczyna karpacka, z drzewami do 50 m wysokości). Obok wielu żyjących tu na swobodzie zwierząt, jest tu hodowany konik polski. Po obu stronach  Roztoczańskiego Parku Narodowego znajdują się Parki Krajobrazowe: Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy (na północny zachód) oraz Krasnobrodzki Park krajobrazowy (na południowym wschodzie). Wszystkie "stolice" parków są godne zwiedzenia: Zwierzyniec to miasto – park, z dyrekcja i muzeum PK i wspaniałym kąpieliskiem nad stawami Echo i drugim nad Wieprzem, Krasnobród poza zabytkowym kościołem i klasztorem ma cały zespół kąpielisk nad zalewami na Wieprzu, jedynie Szczebrzeszyn nie dysponuje własnym kąpieliskiem, ale za to miasteczko jest pełne zabytków i niezwykłego, magicznego wręcz uroku.

Przepływający przez wszystkie trzy miasteczka Wieprz jest doskonałą rzeką do organizowania spływów kajakowych - drugą równie a może nawet bardziej popularna, jest płynąca przez Puszczę Solska rzeka Tanew. Górna Tanew (nie nadająca się jeszcze do spływania, z kilkunastocentymetrową głębokością) tworzy koło Suśca, w Rebizantach, malownicze progi - "szumy".

Jej prawy dopływ - Sopot - tworzy głęboko wcięta dolinę w miejscu, gdzie spływa z Roztocza na równiny Puszczy Solskiej - utworzono tu rezerwat "Czartowe Pole". Przy ujściu Sopotu do Tanwi, koło miejscowości Osuchy miała miejsce w czerwcu 1944 najkrwawsza bitwa partyzancka w Polsce. Dziś jest tu największy partyzancki cmentarz i maleńkie muzeum bitwy. W rejonie Sopotu i górnej Tanwi utworzono Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej.

Najdalej, już przy granicy z Ukrainą (i w dużej części już w województwie podkarpackim) utworzony został Południoworoztoczański Park Krajobrazowy. Tam, na krańcach Roztocza, niezwykłą atrakcją są liczne bunkry - pozostałości sowieckiej Linii Mołotowa.